GAYRİMENKUL HUKUKU GENEL BİLGİLENDİRME-2
SİMSARLIK SÖZLEŞMELERİ
Simsarlık Sözleşemesi Tanımı ve Şekli:
TBK MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Yani burada önemli olan sözleşmenin kurulmuş olması gerekliliğidir.
TBK MADDE 520/1-
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Yani yapılan sözleşme taşınmaz sahibi veya vekaleti olan biri ile yapılmaldır.
TBK MADDE 520/2-
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
Burada en önemli noktalardan biri de sözleşmenin yazılı olma koşuludur. Sözlü olarak alınan yetki hukuken yok hükmündedir.
Simsarın Hak Ediş Ücreti
I. Hak etme zamanı
TBK MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 26.Madde “Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler.”
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi taraflar yaptıkları sözleşmede simsar ücretlerini kendileri belirleme imkanı vardır. Ancak eğer borçlu talep ederse hakimin takdirine göre indirim yapılmaktadır.
Simsarın Haklarını Kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere ilişkin haklarını kaybeder.
Hizmet Bedeli
Alım satıma aracılık hizmetine ilişkin hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde dördünden fazla olamaz.
Kiralamaya aracılık hizmetine ilişkin hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamaz.
Alım satım veya kiralamaya aracılık hizmetleri ile aynı anda bu hizmetlerle ilişkili olarak 13 üncü maddede belirtilen diğer hizmetlerin de verilmesi durumunda(incelem, araştıma…), ayrı yetkilendirme sözleşmesi düzenlenmiş olsa dahi sadece bir hizmet bedeli alınabilir ve bu bedel, alım satıma aracılık hizmeti için birinci fıkrada belirtilen orandan, kiralamaya aracılık hizmeti için ise ikinci fıkrada belirtilen tutardan fazla olamaz.
İşletme ve sözleşmeli işletme, yetkilendirme sözleşmesine konu hizmetin verilmesi ile hizmet bedeline hak kazanır.
Alım satım ve kiralamaya aracılık hizmetlerinde, birinci fıkrada belirtilen orandan ve ikinci fıkrada belirtilen tutardan fazla olmayacak şekilde belirlenen hizmet bedeli, alım satıma veya kiralamaya aracılık sözleşmelerinde aksi kararlaştırılmadıkça taraflar arasında eşit paylaşılarak ödenir.
Taşınmazın yetkilendirme sözleşmesinin süresi içinde, taşınmaz gösterme belgesini düzenleyen işletme veya sözleşmeli işletme bertaraf edilerek doğrudan iş sahibinden satın alınması veya kiralanması durumunda hizmet bedeline hak kazanılır.
EİDS
Mülk sahibinin kiralık veya satılık taşınmazlarına yönelik ilan vermek için yetkilendirdiği emlak işletmesinin E devlet üzerinden belirleme aşamasıdır.
Faydaları;
4-5 seviye belgesi olmayanlar emlakçılık yapamayacak
Daha fazla bağlayıcı
Gerekli evrakların imzalatılması daha kolay olacak
Zararlar;
3 Emlak işletmesine yetki verebilmesi
Vermiş olduğu yetkiyi istediği zaman sonlandırabilmesi
Sonlanmadan haberdar olamama
Vergi
